W naszej przychodni weterynaryjnej rozumiemy, jak trudne mogą być wiadomości o nowotworze u ukochanego pupila. Elektrochemioterapia jest jedną z najnowocześniejszych i skutecznych metod leczenia nowotworów u zwierząt, a my jesteśmy tutaj, aby zapewnić kompleksową opiekę i wsparcie na każdym etapie leczenia.
Elektrochemioterapia (ECT) to innowacyjna metoda leczenia nowotworów u zwierząt, która łączy działanie leków cytotoksycznych (chemioterapeutyków) z pulsami elektrycznymi. Ta technika zdobywa coraz większe uznanie w weterynarii, dzięki skuteczności w leczeniu różnych typów guzów nowotworowych oraz minimalnej inwazyjności w porównaniu do tradycyjnych metod chirurgicznych.
Elektrochemioterapia działa na zasadzie zwiększenia przepuszczalności błon komórkowych komórek nowotworowych poprzez zastosowanie krótkich impulsów elektrycznych. W momencie, gdy leki chemioterapeutyczne, takie jak bleomycyna czy cisplatyna, są podawane do organizmu, impulsy elektryczne otwierają pory w błonach komórkowych, co ułatwia wnikanie leku do wnętrza komórki. Dzięki temu leki mogą działać bardziej skutecznie, niszcząc komórki nowotworowe w miejscach, gdzie tradycyjna chemioterapia miałaby ograniczone działanie.
Elektrochemioterapia jest szczególnie przydatna w leczeniu miejscowych nowotworów, zarówno łagodnych, jak i złośliwych. Stosuje się ją przede wszystkim w przypadkach, gdy:
1. Guz jest zlokalizowany na skórze lub w tkance podskórnej – takie umiejscowienie umożliwia łatwy dostęp do komórek nowotworowych przy pomocy elektrod.
2. Nie można usunąć guza chirurgicznie – elektrochemioterapia stanowi alternatywę dla chirurgii w przypadkach, gdy zabieg byłby zbyt ryzykowny, np. z powodu lokalizacji guza blisko ważnych struktur anatomicznych.
3. Chirurgia pozostawia duże ryzyko nawrotu – jeśli istnieje duże prawdopodobieństwo, że nowotwór powróci po operacji, ECT może być dodatkową metodą, która zmniejszy to ryzyko.
4. U zwierząt, które nie tolerują innych form leczenia – niektóre zwierzęta mogą źle reagować na standardową chemioterapię, a elektrochemioterapia może okazać się mniej obciążająca.
Elektrochemioterapia sprawdza się w leczeniu wielu typów nowotworów u zwierząt, zwłaszcza tych zlokalizowanych powierzchownie. Należą do nich:
- Guzy skóry i tkanki podskórnej, takie jak mięsak wrzecionowatokomórkowy, mastocytoma czy hemangiosarcoma.
- Nowotwory złośliwe jamy ustnej, jak np. czerniak złośliwy jamy ustnej.
- Nowotwory sutka – elektrochemioterapia może być stosowana jako alternatywa dla chirurgii w przypadkach nowotworów piersi, szczególnie jeśli usunięcie całej tkanki piersi jest zbyt ryzykowne.
- Nowotwory narządów płciowych, np. guz weneryczny, który jest bardziej powszechny u psów.
Zabieg elektrochemioterapii składa się z kilku kluczowych etapów:
1. Podanie leku chemioterapeutycznego – najczęściej stosowaną substancją jest bleomycyna, która może być podawana dożylnie lub bezpośrednio do guza.
2. Aplikacja impulsów elektrycznych – po wprowadzeniu leku do organizmu, elektrody są umieszczane na powierzchni skóry w okolicy guza. Następnie generowane są krótkie impulsy elektryczne, które trwają zaledwie kilka mikrosekund. Impulsy te zwiększają przepuszczalność błon komórkowych, co pozwala lekom wnikać do wnętrza komórek nowotworowych.
3. Monitorowanie pacjenta – po zabiegu zwierzę zostaje pod opieką lekarza weterynarii, który monitoruje jego stan oraz potencjalne skutki uboczne.
Zabieg jest krótki i najczęściej wykonywany w znieczuleniu ogólnym, aby zapewnić komfort pacjentowi. Większość zwierząt może wrócić do domu tego samego dnia po zabiegu.
Najczęściej stosowane leki podczas elektrochemioterapii to:
- Bleomycyna – lek o silnym działaniu cytotoksycznym, który jest najbardziej powszechnie stosowany w ECT.
- Cisplatyna – stosowana w przypadku nowotworów opornych na bleomycynę, choć rzadziej ze względu na większą toksyczność.
Leki te są podawane w bardzo niskich dawkach, co sprawia, że metoda ta jest mniej toksyczna w porównaniu do tradycyjnej chemioterapii.
Elektrochemioterapia jest generalnie dobrze tolerowana przez zwierzęta, jednak jak każda forma leczenia, może powodować pewne efekty uboczne. Najczęściej występujące to:
- Ból w miejscu zabiegu – choć zabieg odbywa się w znieczuleniu ogólnym, po jego zakończeniu zwierzę może odczuwać dyskomfort w okolicy poddanej zabiegowi.
- Obrzęk – miejsce poddane działaniu impulsów elektrycznych może być obrzęknięte przez kilka dni po zabiegu.
- Zaczerwienienie i zmiany skórne – impulsy elektryczne mogą powodować przejściowe podrażnienia skóry, które zazwyczaj ustępują po kilku dniach.
- Martwica tkanek – w rzadkich przypadkach może dojść do martwicy tkanki nowotworowej, co wymaga dodatkowego monitorowania i leczenia.
W porównaniu do tradycyjnej chemioterapii, ECT charakteryzuje się znacznie mniejszą toksycznością systemową, co oznacza, że efekty uboczne są mniej dotkliwe i dotyczą głównie miejsca zabiegu.
Elektrochemioterapia jest stosunkowo bezpiecznym zabiegiem, jednak istnieją pewne przeciwwskazania i środki ostrożności, które należy uwzględnić:
1. Znieczulenie ogólne – ponieważ zabieg odbywa się w znieczuleniu ogólnym, nie wszystkie zwierzęta mogą być dobrymi kandydatami. Zwierzęta z problemami kardiologicznymi, oddechowymi lub w zaawansowanym wieku wymagają dodatkowej ostrożności.
2. Choroby ogólnoustrojowe – pacjenci cierpiący na ciężkie choroby nerek, wątroby lub serca mogą nie być odpowiednimi kandydatami do zabiegu.
3. Dostępność sprzętu i doświadczenie – ECT wymaga specjalistycznego sprzętu oraz doświadczenia lekarza weterynarii, dlatego ważne jest, aby przeprowadzać zabiegi w klinikach, które są odpowiednio wyposażone i posiadają odpowiednio przeszkolony personel.
Elektrochemioterapia w weterynarii jest skuteczną i coraz bardziej popularną metodą leczenia nowotworów u zwierząt. Dzięki połączeniu impulsów elektrycznych z chemioterapią, pozwala na efektywną walkę z nowotworami, przy jednoczesnym minimalizowaniu skutków ubocznych i ryzyka dla zdrowia zwierzęcia. Choć nie jest to metoda dostępna dla wszystkich pacjentów, stanowi cenną alternatywę dla tradycyjnych form leczenia, zwłaszcza w przypadku miejscowych guzów, które trudno jest usunąć chirurgicznie. Właściciele zwierząt, którzy rozważają elektrochemioterapię, powinni skonsultować się ze swoim lekarzem weterynarii, aby omówić, czy jest to odpowiednie rozwiązanie dla ich pupila.
Założycielka przychodni weterynaryjnej Moonvet, jest specjalistką chorób psów i kotów z tytułem zdobytym na Uniwersytecie Warmińsko-Mazurskim. Pracowała w klinikach weterynaryjnych, takich jak „Pies Kudłaty”, CM Vet, Vet Clinic i Vet-Med w Łodzi, doskonaląc się w obszarze intensywnej opieki, chirurgii i interny. W Moonvet skupia się na konsultacjach onkologicznych i hematologicznych, opracowując spersonalizowane protokoły chemioterapii, które mają na celu zapewnienie jak najwyższej jakości życia pacjentów. Praktyka kładzie nacisk na minimalizowanie działań niepożądanych terapii oraz komfort leczenia. Regularnie uczestniczy w szkoleniach i kursach z zakresu onkologii weterynaryjnej, w tym organizowanych przez Katarzynę Purzycką, oraz współpracuje z RTWet – Polskim Ośrodkiem Radioterapii Weterynaryjnej.
